Schron bojowy przy trasie nr 25 (nr 7). Widok z góry.
„Kaliska linia Maginota” to określenie potoczne „Przedmościa Kalisz”, czyli 18 żelbetonowych schronów w zachodniej i południowo-zachodniej części naszego miasta, wybudowanych latem 1939 roku. W latach 20-tych i 30-tych XX wieku, polski Sztab Główny, analizując hipotetyczną przyszłą wojnę z Niemcami, stawiał na to, iż Wielkopolska będzie pierwszym, głównym terenem batalii. To przez nasz region spodziewano się głównego uderzenia niemieckiego, które miało iść po linii Kalisz-Łódź-Warszawa.
Oczywiście w ostatnich dniach pokoju, wywiad polski miał pełną jasność, co do zamiarów Wehrmachtu i mylności tych założeń. Nie miało to już wtedy większego znaczenia dla naszych przygotowań do obrony. Generał Kutrzeba, późniejszy dowódca Armii Poznań, na początku 1938 roku, opracował plan budowy umocnień i obrony Wielkopolski. Plan ten, przewidziany był w realizacji na 3 lata i miliardy zł kosztów. Zarówno pierwsze, jak i drugie odpadało. Nie było na to czasu i pieniędzy. Postanowiono budować umocnienia na przedmościach: Kalisz, Koło, Poznań. Kalisz- miasto w 1939 roku 85 tysięczne, bezpośrednio zagrożone inwazją hitlerowską, dość mocno zaczęło się przygotowywać do obrony. Oficjalny rozkaz do budowy umocnień wokół Kalisza wydano 24 czerwca. Prace wykonywano w lipcu i sierpniu, w lipcu na terenach państwowych, w sierpniu na terenach prywatnych (przykładowo pola rolnicze). Nasza 25 Dywizja Piechoty, posiadająca najliczniejsze oddziały inżynieryjno-saperskie w całej Armii Poznań, budowała umocnienia w Kaliszu, Brudzewku i Kole. Pomagała lokalna ludność i bezrobotni opłacani z funduszu pracy (praktykowane w całym kraju). Przykładowo na mocy uchwał Rady Miasta Kalisza z 18 sierpnia, 20 sierpnia robotnicy kaliskich fabryk pod hasłem:” Samorzutnie tworzymy linię >Maginota<”, z zarządem przykładowo fabryki pluszu i aksamitu, brali udział w budowie kaliskich umocnień. Gros schronów wybudowano w dniach 10-31 sierpnia. Wybudowano ogółem 37 schronów ( 21 żelbetonowych,16 drewnianych), postawiono zasieki o długości 11 km, wykopano rów przeciwpancerny o długości 11 km. Wybuch wojny przerwał te prace, schrony miały jeszcze mokry beton i z reguły nie były obsypane jeszcze ziemią. Przez pierwsze 3 dni września, próbowano dokańczać te prace.
Kaliskie schrony noszą nazwę jedno i dwu-tradytorowych (typ A i B) oraz od ognia czołowego i obserwacyjne. Schron jedno-tradytorowy (jedno stanowisko na ckm) miały być wytrzymałe na liczny ostrzał dział 75 mm i pojedyncze 105 mm, natomiast dwu-tradytorowe (dwa stanowiska na ckm), miały przewidzianą wytrzymałość na duży ostrzał kalibru 105 mm i sporadyczny 155 mm.
Kaliskie schrony nie zostały wykorzystane bojowo, z racji tego, że główne niemieckie uderzenie ominęło Kalisz. Obecnie z 21 wybudowanych przed wojną sztuk, przetrwało 18 . Schrony przy trasie numer 25 są zagrożone zniszczeniem, ponieważ jest to teren inwestycyjny. Nie są wciągnięte do rejestru zabytków. Pamiątki przeszłości, nie są dziś potrzebne naszemu miastu.
Druga wersja znanej w internecie mapki Przedmościa Kalisz.
Otrzymane od Pana Marka Wrocławskiego.
Schron numer 9 znajduje się w Szczypiornie przy ulicy Pogodna 2. Powyższy adres podlega administracji MZBM w Kaliszu, obok znajdują się budynki mieszkalne. Schron jest typu tradytor z jednym stanowiskiem strzeleckim (CKM). W dniach 14 kwietnia i 2 maja 2012 roku został wyczyszczony przez członków kaliskiego oddziału TonZ-u i byli to: Tomasz Chajduk, Tomasz Dalinkiewicz, Artur Kaleta, Paweł Kaleta i Andrzej Matusiak.
Generalnie schron jest zachowany w stanie bardzo dobrym. Po oczyszczeniu nadaje się do zwiedzania ( za zgodą mieszkańców posesji przy Pogodnej 2). W pobliżu przy ulicy Gościnnej znajduje się park, w którym zlokalizowane są jeszcze 2 schrony obserwacyjne (nr 10 i 11), również obczyszczone.
Podstawowe wymiary schronu to:
- wysokość schronu ponad ziemię: ponad 200 cm;
- szerokość okienka strzeleckiego na zewnątrz: 120 cm, wysokość tegoż okienka na zewnątrz: 30 cm, szerokość okienka wewnątrz: 50 cm, długość okienka "na przestrzał": 90 cm;
- grubość ściany przy wejściu do schronu: 52 cm;
- wymiary pomieszczenia wewnątrz: szerokość - 178 cm, długość - 187 cm, wysokość - 188 cm.
Współrzędne schronu:
N 51° 43’14.0”
E 018° 01’20.9”
Schron nr 7
Przy trasie nr 25, jadąc w kierunku Ostrowa Wlkp. znajduje się schron numer 7. Widać go dokładnie, ponieważ jest blisko ulicy. Żeby go nie przeoczyć, możemy jako punkt odniesienia obrać sobie Agromę znajdującą się po lewej stronie w oddali (niebieski budynek). Omawiany schron znajduje się niemalże po linii prostej idąc wzrokiem na prawo. Schron znajduje się pomiędzy polami uprawnymi. Jego kondycja jest dobra, z pominięciem środka, który jest dość mocno zanieczyszczony. Kawałek dalej w linii prostej znajduje się drugi schron – numer 6.
Współrzędne lokalizacji schronu:
N 51° 44’05.8”
E 018° 01’19.7”
Bez komentarza
Schron ceglany
Schron ceglany znajdujący się w Kaliszu w dzielnicy Szczypiorno nie wchodzi co prawda w skład Przedmościa Kalisz, jednakże znajduje się w ich otoczeniu. Dokładna jego lokalizacja to torowisko PKP z tyłu Agromy. Schron został wybudowany przez Rosjan około roku 1913 i znajdował się przy ówczesnej granicy rosyjsko-niemieckiej. Jego obecny stan jest całkiem dobry.
Po wyczyszczeniu
Schron nr 10
Schron numer 10 leży na terenie małego parku w Szczypiornie, przy ulicy Gościnnej. Jest to mały schron obserwacyjny. We wrześniu 2011 roku został wyczyszczony przez sympatyków Przedmościa Kalisz. Schron jest ogólnie dostępny dla zwiedzających, z racji swego usytuowania. Jego obecny stan można określić jako bardzo dobry.
Współrzędne lokalizacji:
N 51° 43’04.7”
E 018° 01’11.2”
Schron nr 1
Wędrówkę po schronach Przedmościa Kalisz, należy rozpocząć od Cmentarza Komunalnego w Kaliszu. Znajduje się tam schron oznaczony na mapie numerem 1. Zlokalizowany jest po prawej stronie cmentarza, na górce, nie tak daleko od wejścia. Właściwie nie jest to już schron, lecz pozostałości po nim. Nie poddał się próbie wysadzenia i dziś możemy obejrzeć przekrój jego murów i zbrojeń. Nadal dumnie góruje nad otaczającymi go grobami.
Współrzędne lokalizacji:
N 51° 46’17.5”
E 018° 02’36.9”
Schron numer 11
Schron numer 11 leży w Parku Podworskim w Szczypiornie przy ulicy Gościnnej. Jest to schron obserwacyjny, jak numer 10. Jego wymiary to:
- wysokość nad ziemię około 130 cm
- wymiary wejścia to 50 cm x 92 cm
- szerokość tylnej ściany 247 cm
- wysokość tylnej ściany (od dna wykopanego wejścia) około 2 metry - grubość ściany wejścia 21 cm
- wymiary wnętrza to: 158 cm x 170 cm
- okienko obserwacyjne wewnątrz: 43 cm x 20 cm
- okienko na zewnątrz: 100 cm x 34 cm
- głębokość okienka "na przestrzał": 64 cm
Jego położenie to:
N 51° 43’03.6” E 018° 01’05.7”
Schron numer 2 zlokalizowany w Kościelnej Wsi, przy ulicy Poligonowej (naprzeciw kaliskiego cmentarza komunalnego). Kiedyś był położony w pobliskim lasku. Potem został wykopany przez firmę budowlaną Antczak i przeniesiony kawałek dalej, na jednę z uliczek osiedla. Założono w nim metalowe drzwi i zamknięto na kłódkę. Jest to schron typu obserwacyjnego.
Przed i po czyszczeniu
Schron numer 4 jest typu dwutradytorowego, czyli największego. Położony jest w Kościelnej Wsi, na samym końcu dzielnicy willowej (ulica Poligonowa). Schron jest bardzo zarośnięty drzewami i krzewami, wewnątrz był zabrudzony przeróżnymi śmieciami, ale nasze stowarzyszenie wyczyściło go 27 kwietnia 2013 roku. Sam jego stan (mury) w stanie dobrym. Jest do niego bardzo łatwy dostęp.
Współrzędne:
N 51° 45’52.8”
E 018° 01’31.2”
Bunkry grudniową nocą
Schron numer 3, zlokalizowany w Kościelnej Wsi. Obecnie znajduje się na prywatnej posesji.
Oryginalne malowanie maskujące wokół okienka 3-ki
Z tej strony, schron numer 3 miał nasyp z ziemii, jak to ma schron numer 4. Przed sprzadażą działki, został on zniszczony.
Druty po szalunkach wewnątrz 3-ki
Schron numer 15, a właściwie jego pozostałość. Zlokalizowany w Sulisławicach. Sfotografowany dzięki uprzejmości właścicielki posesji na której leży.
Bunkier numer 16. Położony na polach w Sulisławicach.
Schron numer 14 położony w Sulisławicach na terenie prywatnym.
Schron numer 19 zimą i latem - Piwonice
Bunkier numer 13, dziś już nie istniejący. Zdjęcia z filmu Pana Marka Wrocławskiego.
Bunkier numer 8, zlokalizowany przy ulicy Wrocławskiej w Kaliszu na posesji prywatnej.
Ślad po zawiasie od drzwi do schronu
Bunkier numer 17. Zlokalizowany na polach w Sulisławicach
Bunkier numer 18. Piwonice.
Schron numer 6
Schron położony jest na polach pomiędzy Szczypiornem a Dobrzecem.
Lokalizacja GPS:
N 51° 44’16.5” E 018° 01’14.8”
Fot. Jacek Guźniczak
Schron numer 12 zlokalizowany na ogródkach działkowych "Ikar", przy ulicy Porannej w Szczypiornie.
Schron numer 5
Łącznie stronę odwiedziło już 60119 odwiedzający
Strona Stowarzyszenia "Miłośnicy Historii Wojen - Kalisz"
O stronie
Witamy na stronie Stowarzyszenia "Miłośnicy Historii Wojen - Kalisz". Czekamy na Wasze zdjęcia bunkrów Przedmościa Kalisz.
